Hanes cyfansoddiadol Cymru
| Hanes Cymru |
|---|
 |
|
Cynhanes Cymru |
|
Oes y Celtiaid |
|
Cyfnod modern cynnar |
|
Teyrnasoedd |
|
Rhestr digwyddiadau |
|
Iaith |
|
Crefydd |
|
Llenyddiaeth |
|
Deddfau pwysig
|
|
Mytholeg a symbolau |
|
Hanesyddiaeth |
 WiciBrosiect Cymru |
Agwedd o hanes cyfreithiol Cymru yw hanes cyfansoddiadol Cymru sy'n ymwneud â statws cyfansoddiadol y wlad. Heddiw mae Cymru yn rhan o'r Deyrnas Unedig ac felly heb gyfansoddiad ysgrifenedig cyfundrefnol, ond cyfansoddiad sydd yn gymysgedd o ddeddfau, cytundebau, cyfraith gyffredin, a thraddodiadau. Mae gan Gymru gynulliad deddfwriaethol a llywodraeth ddatganoledig, ond nid yw'r rhain yn llwyr annibynnol ar lywodraeth y Deyrnas Unedig.
Yr Oesoedd Canol[golygu | golygu cod]
Teyrnas Lloegr[golygu | golygu cod]
Wedi marwolaeth Llywelyn ap Gruffudd ym 1282, daeth Cymru dan reolaeth Brenin Lloegr, er nad oedd yn rhan o Deyrnas Lloegr. Ymgorfforwyd Cymru yn rhan gyfreithiol o Deyrnas Lloegr gan Y Deddfau Uno 1536 a 1543. Yn ôl Deddf Cymru a Berwick 1746, byddai unrhyw ddeddfau fyddai'n cael eu pasio ar gyfer Lloegr o hynny ymlaen hefyd yn weithredol yng Nghymru a Berwick-upon-Tweed. Ebai William Ewart Gladstone, Prif Weinidog y Deyrnas Unedig yn y 19g, "The distinction between England and Wales is totally unknown to our constitution.".[1]
Datblygiadau yn yr 20g[golygu | golygu cod]
Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu at yr adran hon.
Datganoli[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ (Saesneg) "Wales’s constitutional position within the UK[dolen marw]", Sefydliad Materion Cymreig. Adalwyd ar 12 Mai 2018.