Peniarth
 | |
| Math | plasty gwledig  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Ystad Peniarth, Llanegryn |
| Sir | Llanegryn |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 6 metr |
| Cyfesurynnau | 52.6286°N 4.05195°W |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II* |
| Manylion | |
Plasty yng nghymuned Llanegryn, Meirionnydd, de Gwynedd, a fu'n gartref teuluol y Wynniaid ("Wynne" yn ddiweddarach) yw Peniarth. Mae'r plasty wedi rhoi ei enw i gasgliad o lawysgrifau a elwir yn Lawysgrifau Peniarth.
Hanes[golygu | golygu cod]
Mae Peniarth yn lle pwysig yn hanes llenyddiaeth Gymraeg am fod y casgliad o lawysgrifau canoloesol a gasglwyd gan Syr Robert Vaughan (1592 - 1667) o Hengwrt, Meirionnydd, wedi cael cartref yno yn y 19g. Gwerthwyd y casgliad hwnnw gan William Wynne VII i Syr John Williams yn 1898. Dyma'r casgliad unigol pwysicaf o hen lawysgrifau Cymraeg a adnabyddir heddiw fel Llawysgrifau Peniarth ac a ddiogelir yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth.[1]
Erbyn heddiw mae'r hen blasty yn fferm gyda thir sylweddol yn perthyn iddi yn Nyffryn Dysynni.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Meic Stephens (gol.), Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru).
Oriel[golygu | golygu cod]
-
Plasdy Peniarth heddiw -
Peniarth tua 1885 -
Tua 1885 -
Plasdy Peniarth tua 1870
