New Inn, Sir Gaerfyrddin
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Sir Gaerfyrddin |
| Gwlad |  Cymru |
| Yn ffinio gyda | Llanfihangel-ar-Arth |
| Cyfesurynnau | 52.0085°N 4.2271°W |
| Cod OS | SN473367 |
 | |
Pentref bychan yn Sir Gaerfyrddin yw New Inn (ymddengys nad oes enw Cymraeg arno). Fe'i lleolir yng ngogledd canolbarth y sir ar y ffordd A485 tua 12 milltir i'r gogledd o dref Caerfyrddin, hanner ffordd rhwng y dref honno a Llanbedr Pont Steffan. Yng Nghyfrifiad 2011, poblogaeth New Inn oedd 348.[1] Mae'n rhan o blwyf eglwysig Llanfihangel-ar-Arth.
Hanes[golygu | golygu cod]
Datblygodd y pentref ar groesffordd o ffordd Rufeinig Sarn Helen a llwybr pwysig (ffordd y porthmyn yn ddiweddar). Roedd y pentref yn ganolfan fasnachol erbyn canol y 19g, gyda siop gyffredinol (oedd yn allforio meintiau enfawr o fenyn a pheth caws i ddociau Caerfyrddin), tair tafarn a gwesty pwysig The Traveller's Rest. Dirywiodd economi'r pentref yn dilyn agor rheilffordd ym mhentref cyfagos Pencader.[2]
Agorodd yr ysgol gymunedol yn y pentref yn 1881. Yn y degawd diwethaf bu gostyngiad sylweddol yn nifer y disgyblion a gofrestrodd yn yr ysgol a cheuwyd yr ysgol yn 2007.[3]
Nawr mae’r pentref yn cynnwys capel, gwerthwr peiriannau amaethyddol, cwmni peirianneg, fferm laeth, a threfnydd teithiau.
Trafnidiaeth[golygu | golygu cod]
Lleolir y pentref ar y briffordd A485 sy'n ei gysylltu i'r trefi cyfagos o Gaerfyrddin a Llanbedr Pont Steffan. Mae nifer o lwybrau troed cyhoeddus sy'n ei gysylltu i'r trefi cyfagos o Wyddgrug a Phencader.
Mae'r gwasanaeth bws TrawsCymru T1, sy'n dechrau yn Llambed a diwedd yng Nghaerfyrddin yn stopio bob awr yn y pentref. Mae'r bws 701, sy'n ddiwedd yng Nghaerdydd yn stopio bob dydd.
Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod]
Yn ôl y Cyfrifiad 2011, gall 212 o'r 316 preswylwyr (dros 3 oed) deall siarad Cymraeg llafar (63%). Dangosodd y cyfrifiad bod 195 preswylwyr (58%) yn gallu siarad Cymraeg. Y poblogaidd yn 2001 oedd 306, sy'n awgrymu cynnydd. Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[1][4][5][6]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; ni roddwyd testun ar gyfer 'ref' o'r enwpopulation - ↑ Gwefan Pencader a'r Cylch, New Inn
- ↑ "MODERNEIDDIO'R DDARPARIAETH ADDYSG - CAU ARFAETHEDIG AR YSGOL GYNRADD GYMUNEDOL NEW INN, 12 Mehefin 2006". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-06-05. Cyrchwyd 2013-07-24.
- ↑ "Swyddau Ystadegau Gwladol, Sgiliau iaith Gymraeg, New Inn SA39". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-05. Cyrchwyd 2013-07-21.
- ↑ "Swyddau Ystadegau Gwladol, Gwlad enedigol, New Inn SA39". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 2013-07-21.
- ↑ "Swyddau Ystadegau Gwladol, Gweithgarwch Economaidd, New Inn SA39". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 2013-07-21.
Trefi
Caerfyrddin · Castellnewydd Emlyn · Cydweli · Hendy-gwyn · Llandeilo · Llanelli · Llanybydder · Llanymddyfri · Porth Tywyn · Rhydaman · Sanclêr · Talacharn
Pentrefi
Aberarad · Aberbowlan · Abercrychan · Abergorlech · Abergwili · Aber-nant · Alltwalis · Babel · Bace · Bancycapel · Bancyfelin · Y Betws · Bethlehem · Blaengweche · Blaenos · Blaen-waun · Blaen-y-coed · Brechfa · Broadway · Bronwydd · Bron-y-gaer · Bryn · Brynaman · Bryn Iwan · Bwlch-clawdd · Bwlchnewydd · Bynea · Caeo · Capel Dewi · Capel Gwyn · Capel Hendre · Capel Isaac · Capel Iwan · Capel Seion · Carmel · Carwe · Cefn-bryn-brain · Cefneithin · Cefn-y-pant · Cenarth · Cilgwyn · Cilsan · Cil-y-cwm · Croesyceiliog · Cross Hands · Crug-y-bar · Crwbin · Cwm-ann · Cwm-bach (1) · Cwm-bach (2) · Cwm-du · Cwmduad · Cwmfelin-boeth · Cwmfelinmynach · Cwmgwili · Cwmhiraeth · Cwmifor · Cwmisfael · Cwmllyfri · Cwm-miles · Cwm-morgan · Cwm-pen-graig · Cwrt-henri · Cwrt-y-cadno · Cynghordy · Cynheidre · Cynwyl Elfed · Derwen-fawr · Derwydd · Dinas · Dolgran · Dre-fach · Dre-fach Felindre · Dryslwyn · Dyffryn Ceidrych · Efail-wen · Esgair · Felin-foel · Felin-gwm · Felin-wen · Foelgastell · Ffair-fach · Ffaldybrenin · Ffarmers · Fforest · Ffynnon · Garnant · Garthynty · Gelli-aur · Gelli-wen · Glanaman · Glan Duar · Glan-y-fferi · Gorllwyn · Gors-las · Gwernogle · Gwyddgrug · Gwynfe · Hebron · Yr Hendy · Henllan · Henllan Amgoed · Hermon · Horeb · Login · Llanarthne · Llanboidy · Llan-dawg · Llandeilo Abercywyn · Llandre (1) · Llandre (2) · Llandybïe · Llandyfaelog · Llandyry · Llanddarog · Llanddeusant · Llanddowror · Llanedi · Llanegwad · Llanfair-ar-y-bryn · Llanfallteg · Llanfihangel Aberbythych · Llanfihangel Abercywyn · Llanfihangel-ar-Arth · Llanfihangel-uwch-Gwili · Llanfynydd · Llangadog · Llan-gain · Llangathen · Llangeler · Llangennech · Llanglydwen · Llangyndeyrn · Llangynin · Llangynnwr · Llangynog · Llanishmel · Llanllawddog · Llan-llwch · Llanllwni · Llanmilo · Llannewydd · Llannon · Llanpumsaint · Llansadwrn · Llan-saint · Llansawel · Llansteffan · Llanwinio · Llanwrda · Llan-y-bri · Llanycrwys · Llwyn-croes · Llwynhendy · Llwyn-y-brain (1) · Llwyn-y-brain (2) · Maenordeilo · Maerdy · Maes-y-bont · Marros · Meidrim · Meinciau · Merthyr · Morfa · Myddfai · Mynydd-y-garreg · Nantgaredig · Nant-y-caws · New Inn · Pant-gwyn · Pantyffynnon · Parc-y-rhos · Pedair Heol · Pen-boyr · Pen-bre · Pencader · Pencarreg · Peniel · Penrherber · Penrhiw-goch · Pentrecagal · Pentrecwrt · Pentrefelin · Pentre Gwenlais · Pentre Tŷ-gwyn · Pentywyn · Pen-y-banc · Pen-y-bont (1) · Pen-y-bont (2) · Pen-y-garn · Pen-y-groes · Pinged · Plas · Pont Aber · Pontaman · Pontantwn · Pont-ar-Gothi · Pont-ar-llechau · Pont-ar-sais · Pont Hafod · Pont-henri · Pont-iets · Pont-tyweli · Pontyberem · Porth-y-rhyd · Pum Heol · Pumsaint · Pwll · Pwll-trap · Ram · Rhandir-mwyn · Rhos · Rhosaman · Rhos-goch · Rhos-maen · Rhydargaeau · Rhydcymerau · Rhyd Edwin · Rhydowen · Rhyd-y-wrach · Salem · Sandy · Sarnau · Saron (1) · Saron (2) · Soar · Sylen · Taliaris · Talog · Talyllychau · Tir-y-dail · Trap · Trelech · Trevaughan · Trimsaran · Twynllannan · Tŷ-croes · Y Tymbl · Waunclunda · Waun y Clyn · Ystrad Ffin