Neidio i'r cynnwys

Arverni

Oddi ar Wicipedia
Arverni
Enghraifft o'r canlynolllwyth Edit this on Wikidata
MathY Galiaid Edit this on Wikidata
LleoliadGergovia Edit this on Wikidata
GwladwriaethGâl Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Map o Gâl yn y ganrif gyntaf CC. yn dangos tiriogaethau'r Arverni.

Roedd yr Arverni yn llwyth Celtaidd yng Ngâl, yn byw yn yr ardal sy'n awr o amgylch Lyon yn Ffrainc. Rhoesant eu henw i région Auvergne.

Roedd yr Arveni yn o lwythau cryfaf Gâl. Eu prif gaer oedd Gergovia, rywle ger Clermont-Ferrand heddiw. Yn y drydedd a'r 2g CC. hwy oedd llwyth cryfaf Gâl, yn enwedig yn ystod teyrnasiad eu brenin, Luernius, ond pan orchfygwyd ei fab Bituitus gan y Rhufeiniaid yn 123CC cymerwyd eu lle gan yr Aedui a'r Sequani.

Pan wrthryfelodd nifer o lwythau Gâl yn erbyn y Rhufeiniaid yn ystod ymgyrchoedd Iŵl Cesar, un o uchelwyr llwyth yr Arverni, Vercingetorix, a ddewiswyd yn arweinydd. Cafodd beth llwyddiant, yn enwedig pan rwystrwyd ymgais y Rhufeiniaid i gipio Gergovia, ond gorchfygwyd ef ym Mrwydr Alesia a'i ddienyddio bum mlynedd yn ddiweddarach.